Sercem Reggio Emilia jest przekonanie, że dzieci są pełne naturalnej ciekawości i niesamowitej kreatywności. Te cechy stanowią podstawę podróży edukacyjnych, które odbywają się w ciepłym i opartym na współpracy środowisku oraz silnych relacjach z nauczycielami i rówieśnikami. Program nauczania inspirowany Reggio opiera się na pytaniach dzieci i nowych umiejętnościach. Nazywamy go cyklem dociekań.
Filozofia Reggio Emilia sugeruje, że dzieci uczą się poprzez krótkotrwałe lub nawet chwilowe doświadczenia, dlatego też program nauczania-curriculum dostosowany jest do czasu, miejsca i kontekstu i prowadzony jest przy aktywnym udziale wszystkich. Co więcej, Malaguzzi, inicjator filozofii Reggio Emilia stwierdził również, że nie ma w pełni ustrukturyzowanego programu nauczania przedstawiającego rzeczy, których należy nauczać w szkołach Reggio Emilia.
Carla Rinaldi, wybitna pedagog pracująca wiele lat w Reggio, definiuje żywe curriculum jako „kontekstualne”, co oznacza, że curriculum jest ustalane na drodze dialogu między dziećmi, nauczycielami i środowiskiem - wciąż tworzone na nowo. Treści wybierane są spośród tematów związanych z sugestiami dzieci, sugestiami pedagogów, codziennymi aktywnościami, odkryciami, kontynuowaniem zainteresowań z domu. Same tematy zaś pedagog „wyciąga” z obserwacji dziecka, słuchania dialogów dzieci, obszarów zainteresowań. Nauczyciele wspólnie formułują hipotezy w projektach, dostarczają niezbędnych materiałów i uzyskują ewentualne wsparcie rodzin dzieci i społeczności.
**Proces uczenia się jest działaniem grupowym.
Jak to działa na co dzień?
W filozofii Reggio dzieci pracują projektowo, sam zaś projekt realizowany jest poprzez poszukiwanie odniesienia głęboko w realnym świecie. Prawdziwym celem projektu jest zapewnienie uczniom odpowiedzi na pytania zadane przez innych uczniów lub pedagogów oraz praca nad znalezieniem takich odpowiedzi. Takie podejście do codziennej pracy dzieci urzeczywistnia zdolności dziecka, wpływa na jego świadomości w zakresie inicjatyw i odpowiedzialności, podejmowania decyzji i wyborów, a także kierowanie się swoimi zainteresowaniami. Struktura żywego curriculum zawiera doświadczenie i wiedzę o edukacji wczesnodziecięcej, którą pedagodzy wnoszą do swojej pracy, a wiedza ta, wykorzystana jako szkic, jest kształtowana przez relacje, kontekst i środowisko. Żywe curriculum nie jest dostępne dla wszystkich. Ten rodzaj środowiska nauczania wymaga dużego zaufania do zdolności twórczych nauczyciela i zaufania do obrazu dziecka jako osoby aktywnie poszukującej wiedzy. Jest to perspektywa, która stawia na głowie ustrukturyzowany program nauczania z określonymi z góry wynikami. Standaryzowany program nauczania, który ma na celu powtórzenie wyników, często eliminuje wszelkie możliwości spontanicznych dociekań, narzuca odpowiedzi i definicje. Biorąc pod uwagę różnorodność dzieci, zaakceptowanie gotowego przepisu na nauczanie i ocenianie jest niezgodne z tym, co mówią najnowsze badania nad rozwojem dzieci. Każde dziecko jest wyjątkowe i wymaga od nas, abyśmy tę wyjątkowość pielęgnowali.
